‘Mijn naam is Ada. Ik ben 86 jaar en ik heb mijn hele leven op het toneel gestaan. Nee niet figuurlijk, écht. In theaters, op televisie, in musicals. Ik speelde ooit Lies in The Sound of Music. En nu speel ik weer een rol. Alleen is dit er eentje met een bijzonder script.’
Improvisatietalent
‘Laatst zat ik met mijn dochters bij een verpleegkundige. Om te beginnen vroeg ze vroeg naar mijn diagnose, die ik twee weken eerder van de geriater had gehoord. Ik wist het even niet. Niet omdat ik het niet wilde zeggen, maar omdat het woord me ontschoten was. Tot zij het voorzichtig uitsprak: “Beginnende dementie”. Ik glimlachte en dacht: “Oh ja, dat is waar!”. Ik vertelde haar een beetje ondeugend: “Ik heb dat al een tijdje, geloof ik! Ik heb het lang kunnen verbloemen”. Dat woord kwam er zomaar uit. Alsof ik een medische folder in mijn handtas had zitten. Ze keek me aan, een beetje verbaasd. “Hoe komt het dat u dat zo goed kon verbergen, denkt u?”, vroeg ze. “Heeft u misschien een speciale opleiding gedaan?”. Ik schudde mijn hoofd. “Ik heb bijna geen opleiding gedaan”, zei ik. En toen boog ik me iets naar voren, met dat ondeugende lachje dat ik nog steeds goed beheers. “Weet je”, fluisterde ik, “ik heb mijn hele leven op het toneel gestaan. Daar heb ik geleerd een passende rol aan te nemen en te improviseren als dat nodig is. En ik denk dat dit bij mijn achteruitgang een soort automatisme was, wat ik heb kunnen toepassen. Ik heb het in elk geval niet bewust gedaan”.’
Rol zonder script
Een actrice die haar geheugen verliest, maar haar rol in het dagelijks leven nog kent. Het toneelspel als camouflage. De glimlach als decor. En nu, in dit nieuwe toneelstuk, improviseert ze. Elke dag opnieuw. ‘Soms voelt het alsof ik nog steeds op het podium sta. Alleen is het publiek onzichtbaar en zijn de teksten verdwenen. Maar ik speel door. Niet omdat ik moet, maar omdat ik dat kan. Omdat ik het altijd heb gedaan. En weet je? Misschien is dat wel mijn grootste rol ooit. Niet Maria, niet de vrouw uit die serie in de jaren zestig. Maar Ada. Gewoon Ada. Zonder script. Zonder souffleur. Maar met een hoofd vol herinneringen die soms verstoppertje spelen en een hart dat nog altijd weet hoe je het publiek raakt. Het wordt tijd voor een nieuwe versie van Shakespeares toneelstuk As You Like It: het hele leven is een groot toneelstuk en de mensen zijn de spelers.’