‘Het ging écht niet meer, Job.’ Maureen kijkt me wanhopig en indringend aan. Haar opmerking lijkt een impliciete vraag om bevestiging. Omdat ik de status van mevrouw Kalkman heb gelezen, geloof ik Maureen op haar woord. Ze schudt nog eens met haar hoofd en vervolgt: ‘Het doet wat met je, hoor. Als de buurman van je moeder om half drie ’s nachts belt, dat ze in pyjama over de galerij van de flat loopt en hard je naam roept. Omdat ze bang is dat je de weg van school naar huis niet kan vinden. Terwijl ik met 47 jaar de basisschoolleeftijd toch wel al even ontstegen ben.’
Maureen lacht. Het is een wrange lach. Een lach die ongemakkelijk aanvoelt en een voorbode lijkt voor nog meer onheil. Dat komt dan ook. ‘Natuurlijk spring ik na een dergelijk telefoontje in de auto. Het is tenslotte mijn moeder. Ze is altijd goed voor me geweest. Zorgzaam. Enfin, toen ik bij de flat aankwam, werd ik buiten al opgewacht door de buurman. “Ze zit bij mij aan de rode wijn”, zei hij. “Dat hebben we wel nodig om bij te komen”. Om er in één adem aan toe te voegen: “Hoe lang moet dit nog zo doorgaan? Je ziet toch ook wel dat het zo niet langer kan?!! Moet er eerst een ongeluk gebeuren of zo?!!”. Ik heb, na dertig keer excuses en dertig keer bevestiging dat het zo echt niet meer kon, mijn moeder meegenomen naar mijn huis. Eenmaal thuis hebben we de traditionele rollen maar omgedraaid. Ik heb mijn moeder toegestopt en geruststellend toegesproken. Ze zei: “Kind, wat ben ik blij dat ik je heb teruggevonden. Je had lelijk kunnen verdwalen. Nu kan ik toch nog lekker slapen”. En weg was ze. Nou, je zult begrijpen: toen was ik zelf ook wel toe aan een glaasje rode wijn. Ook aan een luisterend oor, trouwens. Maar zo’n oor is om half vier ’s nachts ook niet zomaar voorradig voor een alleenstaande vrouw.’
De zucht die volgde wekte zoveel compassie op, dat ik me bijna een ‘bel-mij-volgende-keer-maar’ liet ontvallen. Bij groot leed dreigt de noodzakelijke professionele afstand me weleens te ontvallen. Het feit dat mevrouw Kalkman nu binnen de muren van Nieuw Vredeveld Brentano woonde, maakte mijn onuitgesproken aanbod ook onzinnig. ‘En nu woont ze dus hier, in het verpleeghuis’, aldus Maureen. ‘Een plek waarvan ze altijd heeft gezegd: “Daar wil ik nooit komen en daar moet jij voor zorgen”. Ik heb mijn belofte gebroken. Maar het kon niet meer. Het kon echt niet meer.’ Maureens tranen vloeiden nu rijkelijk. ‘Je hebt er alles aan gedaan om je moeder zo lang mogelijk onder zo goed mogelijke omstandigheden thuis te laten wonen. Daarin ben je geslaagd. Wij gaan goed voor haar zorgen.’ Ik hoorde het mezelf zeggen en voelde me vertolker van een Postbus 51-reclame van het slechtere soort en verkondiger van gevaarlijke beloften. Gelukkig leek mijn boodschap Maureen te zijn ontgaan. ‘Het kon écht niet meer’, herhaalde zij nog maar een keer. Ik probeerde non-verbaal zo nadrukkelijk mogelijk mijn instemming te betuigen met haar conclusie.
Meer lezen van Job?
Job van Amerongen werkt als ggz-verpleegkundige voor Brentano, een stichting voor ouderenzorg in Amstelveen. Daarnaast werkt hij als oproepkracht voor de dagbesteding voor jonge mensen met dementie van het Zonnehuis, locatie ‘De Luwte,’ in dezelfde gemeente. Reageren? J.vanamerongen@brentano.nl